Thời gian vừa qua, ở nước ta diễn ra nhiều vụ án oan sai, trong đó có cả những vụ đại án. Nhiều cuộc đời, số phận, nhiều gia đình đã phải tan nát vì một quyết định, một bản án của cơ quan tiến hành tố tụng. Từ đó mới thấy rằng hoạt động tố tụng hình sự còn rất nhiều vấn đề bất cập, có những bất cập từ khách quan, nhưng cũng có những bất cập từ chủ quan những người tham gia giải quyết vụ án. Từ thực tế tham gia vào các vụ án hình sự ở các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc như Vĩnh Yên, Phúc Yên, Vĩnh Tường, Yên Lạc, Tam Dương, Lập Thạch, Sông Lô, Tam Đảo và một số tỉnh lân cận khác như Phú Thọ, Thái Nguyên, Tuyên Quang, với vai trò là Luật sư bào chữa cho các bị can, bị cáo, chúng tôi càng thấy được sự cần thiết phải có Luật sư bào chữa. Tại bài viết này, Công ty luật TNHH Youth & Partners muốn nhắc đến những vấn đề xoay quanh Luật sư bào chữa và vai trò của Luật sư bào chữa trong các vụ án hình sự.

1. Luật sư bào chữa là gì? Ai có thể tham gia làm luật sư bào chữa?

       Một người dân bình thường, khi tìm đến Luật sư là họ đang nghĩ tới một người có thể giúp họ tháo gỡ những vấn đề vướng mắc liên quan đến pháp luật. Họ khó có thể phân biệt được “Luật sư bào chữa” và “Luật sư bảo vệ”. Về mặt từ ngữ chuyên ngành pháp lý, “Luật sư bào chữa” là thuật ngữ được dùng trong vụ án hình sự, không dùng trong vụ án dân sự. Luật sư bào chữa trước hết phải là một luật sư theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam và Luật luật sư của nước Việt Nam. Sau khi nhận được lời mời từ người bị tố cáo, người bị buộc tội (hoặc người đại diện hợp pháp của họ), thực hiện những thủ tục theo quy định và được sự chấp thuận của cơ quan tiến hành tố tụng thì Luật sư có thể tham gia bào chữa cho bị can, bị cáo và tham gia giúp đỡ cho thân chủ của mình trước nguy cơ phải chịu trách nhiệm hình sự trước Nhà nước.

       Như vậy, luật sư bào chữa không phải là người tiến hành tố tụng mà chỉ là người tham gia tố tụng bởi họ không phải là người được nhân danh quyền lực nhà nước và không được sử dụng quyền lực nhà nước như những tiến hành tố tụng. Trong trường hợp đặc biệt do Bộ luật tố tụng hình sự quy định, nếu người bị buộc tội hoặc người đại diện hợp pháp của họ không mời người bào chữa thì các cơ quan tiến hành tố tụng có công văn yêu cầu Đoàn Luật sư tỉnh cử người bào chữa cho họ, Đoàn luật sư sẽ có công văn phân công đến tổ chức hành nghề luật sư cử luật sư tham gia vụ án. Tuy nhiên, ngay cả đối với những trường hợp Luật sư bào chữa được chỉ định thì cũng cần phải có sự đồng ý của người bị buộc tội .

Xem thêm: Luật sư giải quyết tranh chấp đất đai giỏi tại Vĩnh Yên

2. Thủ tục đăng ký bào chữa của Luật sư:

          Thủ tục đăng ký bào chữa của luật sư được quy định cụ thể tại Điều 78 Bộ luật tố tụng hình sự số 101/2015/QH13 ngày 27 tháng 11 năm 2015, chi tiết như sau:

• Đối với trường hợp Luật sư được người bị buộc tội hoặc đại diện hợp pháp của người bị buộc tội có đơn mời: Luật sư xuất trình Thẻ luật sư kèm theo bản sao có chứng thực và giấy yêu cầu luật sư của người bị buộc tội hoặc của người đại diện, người thân thích của người bị buộc tội;
  

• Đối với trường hợp Luật sư được cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án chỉ định người bào chữa: Luật sư xuất trình Thẻ luật sư kèm theo bản sao có chứng thực và văn bản cử luật sư của tổ chức hành nghề luật sư nơi luật sư đó hành nghề hoặc văn bản phân công của Đoàn luật sư đối với luật sư hành nghề là cá nhân;

          Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận đủ giấy tờ quy định như trên, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kiểm tra giấy tờ và thấy không thuộc trường hợp từ chối việc đăng ký bào chữa quy định của pháp luật thì vào sổ đăng ký bào chữa, gửi ngay văn bản thông báo người bào chữa cho người đăng ký bào chữa, cơ sở giam giữ và lưu giấy tờ liên quan đến việc đăng ký bào chữa vào hồ sơ vụ án; nếu xét thấy không đủ điều kiện thì từ chối việc đăng ký bào chữa và phải nêu rõ lý do bằng văn bản.

3. Sự cần thiết của Luật sư bào chữa trong vụ án hình sự?

          Luật sư là người tham gia tố tụng hiểu biết quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục tố tụng cũng như có cái nhìn khách quan về nội dung, tình tiết vụ án đối với bị can, bị cáo, bị hại trong các vụ án. Do vậy, chắc chắn rằng sự có mặt của luật sư trước hết là để bảo vệ cho thân chủ của mình, sau nữa là ý nghĩa về mặt xã hội với pháp luật và hoạt động của cơ quan tiến hành tố tụng. Một số nguyên nhân có thể kể đến đối với sự cần thiết của luật sư bào chữa trong vụ án hình sự:

• Người bị buộc tội nhiều khi không thể hiểu biết hết về tính chất mức độ, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ liên quan đến hành vi phạm tội của mình, do đó không thể tự trình bày để tự bào chữa cho mình. Khi đó luật sư giúp cho người bị buộc tội hiểu và nắm bắt được quy định pháp luật và các nội dung liên quan đến hành vi phạm tội của mình, từ đó người bị buộc tội có thể có các phương hướng khắc phục hậu quả, thu thập tài liệu chứng cứ để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự hoặc chứng minh mình vô tội.
• Luật sư bào chữa giúp khách hàng thu thập các tài liệu, chứng cứ, tìm ra sự thật khách quan của vụ án, trực tiếp bào chữa cho người bị buộc tội tại các phiên tòa, tranh luận với đại diện viện kiểm sát để bào chữa cho người bị buộc tội – khi đó là thân chủ của luật sư

• Luật sư bào chữa có thể giúp thân chủ có những ý kiến, kiến nghị đấu tranh với các cơ quan tiến hành tố tụng để làm rõ những sự thật khách quang trong vụ án, giúp cơ quan tiến hành tố tụng có cách nhìn nhận, đánh giá khách quan, tránh tình trạng oan sai, bỏ lọt tội phạm hoặc xử quá nặng đối với người bị buộc tội.

• Trong trường hợp người bị buộc tội bị tạm giam, Luật sư sẽ gặp trực tiếp người bị buộc tội trong trại tạm giam hoặc phối kết hợp với cơ quan tiến hành tố tụng hỏi cung để làm sáng tỏ sự thật khách quan vụ án. Luật sư có thể làm cầu nối để người bị buộc tội liên hệ với gia đình để đưa ra các biện pháp bồi thường, khắc phục hậu quả trong trường hợp cần thiết, từ đó làm giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho người bị buộc tội.
  
  
• Có thể khẳng định, sự tham gia của Luật sư càng sớm trong vụ án thì càng có tác dụng tốt trong việc chứng minh sự thật khách quan trong vụ án, sẽ hạn chế tối đa nhất sự thiệt thòi cho thân chủ khi đang phải đối mặt với chế tài nghiêm khắc của pháp luật.

4. Công ty Luật TNHH Youth & Partners có thể cử luật sư bào chữa tốt nhất cho khách hàng

          Với đội ngũ luật sư hùng hậu, có nhiệt huyết, có tâm và nhiều năm kinh nghiệm. Cùng với sự đồng hành của các cố vấn cao cấp đã từng hoạt động trong các cơ quan tiến hành tốt tụng, Công ty luật TNHH Youth & Partners mong muốn sẽ là sự lựa chọn của đông đảo người dân, để Công ty có cơ hội được đem cái tâm và cái tầm của mình ra bảo vệ tốt nhất cho thân chủ. Nếu bạn hay bạn bè, gia đình bạn có bất kỳ vướng mắc gì về hình sự hoặc đang mong muốn tìm được một Luật sư giỏi để bào chữa cho chính mình hay người quen, người nhà của mình, hãy gọi ngay cho chúng tôi để được tư vấn, giúp đỡ.