Ly hôn có 2 dạng là thuận tình ly hôn (cả hai vợ chồng đều mong muốn và cùng ký vào đơn ly hôn) và ly hôn đơn phương (ly hôn theo yêu cầu của một bên vợ hoặc chồng), trong trường hợp này Tòa án bắt buộc phải thụ lý để xem xét, giải quyết cho ly hôn. Một trường hợp phổ biến trong các vụ việc giải quyết ly hôn đơn phương hiện nay là: Bị đơn (người không đồng ý ly hôn có thể là vợ, hoặc chồng) tìm mọi cách để không ký đơn ly hôn, không đến tòa án thực hiện thủ tục ly hôn theo quy định của pháp luật. Vậy trong trường hợp này có được phép ly hôn không? Bài viết sau đây của Y&P Lawfirm sẽ giải đáp cho thắc mắc trên.
Căn cứ Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn như sau:
“Điều 51. Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn
1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
2. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.”
Theo quy định của pháp luật, chồng hoặc vợ hoặc cả hai vợ chồng hoặc thậm chí cha, mẹ, người thân thích của vợ, chồng có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn cho hai vợ chồng. Tuy nhiên, chồng không có quyền làm đơn yêu cầu Tòa án giải quyết vấn đề ly hôn đơn phương khi vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Còn nếu người chồng không thuộc trường hợp Tòa án hạn chế quyền ly hôn đơn phương theo khoản 3 Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì vẫn có thể ly hôn khi đáp ứng quy định theo Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
1. Đối với thuận tình ly hôn
Căn cứ tại Điều 55 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
“Điều 55. Thuận tình ly hôn
Trong trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án công nhận thuận tình ly hôn; nếu không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận nhưng không bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án giải quyết việc ly hôn.”
Điều kiện để Tòa án công nhận việc thuận tình ly hôn của hai vợ chồng cụ thể là:
- Vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn một cách tự nguyện;
- Hai bên đã thỏa thuận được về việc chia tài sản, nuôi con, cấp dưỡng con… trên cơ sở đảm bảo quyền lợi chính đáng của vợ và con;
- Tòa án công nhận thuận tình ly hôn.
Bởi vậy, chỉ được coi là thuận tình ly hôn nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện nêu trên.
2. Đối với ly hôn đơn phương
Căn cứ theo Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
“Điều 56. Ly hôn theo yêu cầu của một bên
1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
2. Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.
3. Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.”
Như vậy, theo quy định của pháp luật, bạn vẫn có thể ly hôn đơn phương kể cả khi vợ/chồng bạn không ký vào đơn ly hôn nếu bạn có một trong các căn cứ chứng minh được lý do muốn ly hôn là chính đáng, bạn có căn cứ về việc vợ/chồng bạn có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được như hình ảnh, video, băng ghi âm, ghi hình, kết quả xác nhận của cơ sở y tế về việc bị thương tích,...
Đỗ Huệ.