Cán bộ có hành vi vi phạm pháp luật trong giải quyết khiếu nại thì có thể bị kỷ luật cách chức! Đây là nội dung mới trong Nghị định 124/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Khiếu nại 2011 có hiệu lực ngày 10/12/2020 và thay thế Nghị định 75/2012/NĐ-CP ngày 03/10/2012.
Trong thực tiễn, việc người có thẩm quyền không giải quyết khiếu nại diễn ra khá phổ biến ở nhiều cấp, nhiều ngành khác nhau, gây ảnh hưởng rất lớn đến việc thực hiện quyền của công dân. Nhiều người dân gửi đơn khiếu nại đến đúng người có thẩm quyền nhưng không được giải quyết, họ chỉ biết gửi đơn lên cấp cao hơn. Thế nhưng, khi cấp trên của những người có thẩm quyền cũng không xem xét thì người dân gần như bị bế tắc, không biết trông chờ vào ai. Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến sự bức xúc của người dân, dẫn tới nhiều vụ khiếu kiện kéo dài và làm suy giảm niềm tin của người dân vào hệ thống cơ quan hành chính Nhà nước.
Với thực trạng vi phạm của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, trong thời gian qua các cơ quan có thẩm quyền đã bước đầu xử lý một số tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật trong giải quyết khiếu nại. Tuy nhiên, việc xử lý vi phạm pháp luật về khiếu nại chủ yếu là hình thức kiểm điểm, rút kinh nghiệm. Tỷ lệ cán bộ, công chức bị xử lý kỷ luật hành chính rất ít. Nguyên nhân chính là do Luật Khiếu nại mới chỉ xác định về đối tượng có hành vi vi phạm và nguyên tắc chung về xử lý hành vi vi phạm mà chưa quy định rõ các hành vi vi phạm và chế tài xử lý kỷ luật tương ứng đối với từng hành vi. Trong khi đó, các văn bản hướng dẫn vẫn chưa đề cập và cụ thể hóa được vấn đề này.
Có thể nói, Nghị định 124/2020/NĐ-CP được ban hành đã tháo gỡ được các vướng mắc trong việc xử lý kỷ luật đối với hành vi vi phạm của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại. Từ đó nâng cao trách nhiệm, kỷ luật của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại.
Theo quy định tại Nghị định 124/2020/NĐ-CP có hiệu lực ngày 10/12/2020, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại không thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình thì tùy mức độ có thể bị giáng chức, cách chức, hoặc nhẹ hơn là bị khiển trách, cảnh cáo
Cụ thể:
Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại có thể bị áp dụng hình thức kỷ luật giáng chức hoặc cách chức khi có một trong những hành vi vi phạm pháp luật sau đây:
- Vi phạm nghiêm trọng trong việc thực hiện trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại gây mất ổn định nghiêm trọng về an ninh, trật tự xã hội hoặc gây hậu quả chết người;
- Cố ý ban hành quyết định giải quyết khiếu nại trái pháp luật gây mất ổn định nghiêm trọng về an ninh, trật tự xã hội hoặc gây hậu quả chết người.
Ngoài ra, hình thức kỷ luật khiển trách áp dụng đối với người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại có hành vi bao che cho người bị khiếu nại; Sách nhiễu, cản trở, gây khó khăn, phiền hà; Đe dọa trả thù, trù dập người khiếu nại, người được ủy quyền khiếu nại, người bị khiếu nại.
Hình thức kỷ luật cảnh cáo áp dụng đối với người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại có hành vi cố ý không thụ lý giải quyết khiếu nại đối với vụ việc khiếu nại đủ điều kiện thụ lý thuộc thẩm quyền; Cố ý bỏ qua các bằng chứng, bỏ lọt các thông tin, tài liệu hoặc làm sai lệch hồ sơ vụ việc; Cố ý không ban hành quyết định giải quyết khiếu nại.
Như vậy, với sự ra đời của Nghị định 124/2020/NĐ-CP, quyền khiếu nại của công dân sẽ được bảo vệ tốt hơn, việc người có thẩm quyền thoái thác, trì hoãn, cố tình không giải quyết khiếu nại chắc chắn sẽ giảm bớt, đảm bảo cho hoạt động của bộ máy Nhà nước trong lĩnh vực giải quyết khiếu nại được thông suốt, hiệu quả.