Trong những ngày qua, dư luận không khỏi xôn xao về việc các báo đồng loạt đưa tin từ ngày 1/7 ai chê người khác béo, lùn, xấu, ế…sẽ bị phạt hoặc bồi thường danh dự đến 16 triệu đồng. Vậy thực hư câu chuyện này như thế nào? Và quy định của pháp luật hiện hành về vấn đê này ra sao?
Hãy cùng Y&P tìm hiểu qua bài viết này nhé!
Trong thực tế cuộc sống, việc buông ra những lời chê bai khiếm khuyết về ngoại hình của người khác như: Xấu, gầy, béo, ế ẩm… xảy ra như cơm bữa. Tuy nhiên, khi những hành vi này nhằm mục đích xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác thì sẽ là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị phạt. Những câu nói tưởng như rất bình thường chúng ta vẫn vô tình nghe ở đâu đó nơi công sở, giữa các đồng nghiệp, hoặc bạn bè tại trường học hay trên các trang mạng xã hội…tưởng như vô hại, thực ra lại gây ra vô số tác hại xấu đến tâm lý và sức khỏe của người nghe. Thậm chí, sau những lời miệt thị đó có những trường hợp nạn nhân bị trầm cảm và dẫn đến việc tự tử. Đây có thể coi là cách thức giết người bằng lời nói.
Pháp luật đã quy định rõ ràng, danh dự và nhân phẩm của mỗi người được pháp luật bảo vệ và không được bất cứ ai có thể xâm phạm đến nó.
Cụ thể, điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định nếu xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân thì có thể bị phạt từ 10 - 20 triệu đồng. Theo đó, khi việc chê bai, miệt thị người khác đến mức độ khiến danh dự, nhân phẩm bị xúc phạm thậm chí khiến người đó bị trầm cảm… thì có thể bị phạt đến 20 triệu đồng theo quy định tại Nghị định 15 nêu trên. Mức độ của việc chê bai là do cá nhân từng người cảm nhận. Nếu căn cứ vào ý thức chủ quan của người chê hay người bị chê thì chưa đủ căn cứ để xác định có phải hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm hay không. Nếu chê bai người khác chỉ là câu chuyện đùa giữa các thành viên thì không bị xử phạt như quy định trên.
♻️Ngoài ra, khoản 1 Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định, danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Người nào xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác thì phải bồi thường thiệt hại theo Điều 592 Bộ luật Dân sự 2015. Theo đó, mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá 10 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Thông thường, cứ đến ngày 01/7, mức lương cơ sở sẽ được điều chỉnh. Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2020, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 đến tình hình kinh tế, xã hội của nước ta, để chia sẻ khó khăn, Quốc hội đồng ý chưa điều chỉnh mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2020. Do vậy, từ 1/7/2020, mức lương cơ sở vẫn giữ nguyên là 1,49 triệu đồng nên nếu xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác đến mức phải bồi thường thiệt hại thì mức bồi thường cao nhất chỉ là 14,9 triệu đồng (theo mức lương cơ sở hiện nay là 1,49 triệu đồng/tháng) mà không phải là 16 triệu đồng như thông tin của nhiều trang mạng xã hội đã nêu.
==> Nói tóm lại, từ các phân tích trên, thông tin “từ hôm nay, chê người khác béo, gầy, xấu… bị phạt đến 16 triệu đồng” là không chính xác. Thông tin này tuy không chính xác nhưng được dư luận đón chào nhiệt tình bởi từ đây không cần lo bị người khác chê bai hay săm soi nữa. Và nó cũng giúp cho chúng ta tiến đến gần hơn tới văn minh trong giao tiếp, ứng xử hàng ngày.