Trên thực tế, tại các địa phương Vĩnh Yên, Bình Xuyên, Yên Lạc, Vĩnh Tường,… xảy ra nhiều trường hợp khi người dân đi thực hiện các thủ tục xin cấp GCNQSDĐ mà cần thực hiện bước xin chữ ký của hộ gia đình, cá nhân giáp ranh để xác định thửa đất không có tranh chấp thì lại gặp khó khăn khi hàng xóm không ký giáp ranh khiến hồ sơ bị ngưng trệ một thời gian. Nếu bạn rơi vào tình huống này thì cũng không cần lo lắng, vì theo quy định pháp luật, bạn vẫn có thể tiến hành xin cấp GCNQSDĐ. Bài viết dưới đây của Công ty Luật TNHH Youth& Partners sẽ phân tích quy định pháp luật, căn cứ pháp lý để bảo vệ người dân khi hàng xóm cản trờ ký giáp ranh khi thực hiện thủ tục xin cấp GCNQSDĐ.
1. Trong quá trình cấp GCNQSDĐ, sự đồng ý của hàng xóm về ranh giới thửa đất được thể hiện qua bước đo vẽ xác định ranh giới thửa đất trong hồ sơ địa chính.
Căn cứ khoản 1 Điều 11 Thông tư 25/2014/TT-BTNMT, trước khi cấp GCNQSDĐ, phải xác định ranh giới thửa đất như sau:
- Trước khi đo vẽ chi tiết, cán bộ đo đạc phải phối hợp với người dẫn đạc (là công chức địa chính cấp xã hoặc cán bộ thôn, xóm, ấp, tổ dân phố... để được hỗ trợ, hướng dẫn việc xác định hiện trạng, ranh giới sử dụng đất), cùng với người sử dụng, quản lý đất liên quan tiến hành xác định ranh giới, mốc giới thửa đất trên thực địa, đánh dấu các đỉnh thửa đất bằng đinh sắt, vạch sơn, cọc bê tông, cọc gỗ và lập bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất để làm căn cứ thực hiện đo đạc ranh giới;
Đồng thời, yêu cầu người sử dụng đất xuất trình các giấy tờ liên quan đến thửa đất (có thể cung cấp bản sao các giấy tờ đó không cần công chứng, chứng thực).
- Ranh giới thửa đất được xác định theo hiện trạng đang sử dụng, quản lý và chỉnh lý theo kết quả cấp Giấy chứng nhận, bản án của Tòa án có hiệu lực thi hành, kết quả giải quyết tranh chấp của cấp có thẩm quyền, các quyết định hành chính của cấp có thẩm quyền có liên quan đến ranh giới thửa đất.
Lưu ý: Trường hợp đang có tranh chấp về ranh giới thửa đất thì đơn vị đo đạc có trách nhiệm báo cáo bằng văn bản cho UBND xã, phường, thị trấn (cấp xã) nơi có thửa đất để giải quyết.
Nếu tranh chấp chưa giải quyết xong trong thời gian đo đạc ở địa phương mà xác định được ranh giới thực tế đang sử dụng, quản lý thì đo đạc theo ranh giới thực tế đang sử dụng, quản lý đó; nếu không thể xác định được ranh giới thực tế đang sử dụng, quản lý thì được phép đo vẽ khoanh bao các thửa đất tranh chấp; đơn vị đo đạc có trách nhiệm lập bản mô tả thực trạng phần đất đang tranh chấp thành 02 bản, một bản lưu hồ sơ đo đạc, một bản gửi UBND cấp xã để thực hiện các bước giải quyết tranh chấp tiếp theo theo thẩm quyền.
Ngoài ra, khoản 2 Điều 8 Thông tư 33/2017/TT-BTNMT còn quy định người sử dụng đất liền kề vắng mặt trong suốt quá trình đo đạc thì bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất được cán bộ đo đạc, các bên liên quan còn lại và người dẫn đạc xác định theo thực địa và theo hồ sơ thửa đất liên quan (nếu có).
- Đơn vị đo đạc chuyển bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất đã lập cho UBND cấp xã để xác nhận vắng mặt và thông báo trên loa truyền thanh của cấp xã, niêm yết công khai tại trụ sở UBND cấp xã để người sử dụng đất đến ký xác nhận.
- Sau 15 ngày kể từ ngày thông báo mà người sử dụng đất không có mặt và không có khiếu nại, tranh chấp liên quan đến ranh giới, mốc giới thửa đất thì ranh giới thửa đất được xác định theo bản mô tả đã lập.
- Nếu sau 10 ngày kể từ ngày nhận được bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất mà người sử dụng đất liền kề không ký xác nhận, đồng thời không có văn bản thể hiện việc có tranh chấp, khiếu nại, tố cáo có liên quan đến ranh giới thửa đất thì ranh giới thửa đất được xác định theo bản mô tả đã được các bên liên quan còn lại, người dẫn đạc ký xác nhận và ghi rõ lý do người sử dụng đất liền kề đó không ký xác nhận vào phần “lý do không đồng ý” trong bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất.
Đơn vị đo đạc có trách nhiệm lập danh sách các trường hợp nêu trên để gửi cho UBND cấp xã biết và lưu hồ sơ đo đạc.
=> Như vậy, việc xác định ranh giới thửa đất không phụ thuộc 100% vào người sử dụng đất liền kề. Hay nói cách khác, không phải vì lý do hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất liền kề không ký giáp ranh mà dừng việc xác định ranh giới thửa đất.
2. Khi Hàng xóm không ký giáp ranh, bạn cứ tiếp tục nộp hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ
Vì theo điều 7 Thông tư 33/2017 của BTNMT thì:
“1. Việc từ chối hồ sơ đề nghị đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất được thực hiện khi có một trong các căn cứ sau:
a) Không thuộc thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ;
b) Hồ sơ không có đủ thành phần để thực hiện thủ tục theo quy định;
c) Nội dung kê khai của hồ sơ không đảm bảo tính đầy đủ, thống nhất và hợp lệ theo quy định của pháp luật;
d) Thông tin trong hồ sơ không phù hợp với thông tin được lưu giữ tại cơ quan đăng ký hoặc có giấy tờ giả mạo;
đ) Khi nhận được văn bản của cơ quan thi hành án dân sự hoặc Văn phòng Thừa phát lại yêu cầu tạm dừng hoặc dừng việc cấp Giấy chứng nhận đối với tài sản là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất là đối tượng phải thi hành án theo quy định của pháp luật thi hành án dân sự hoặc văn bản thông báo về việc kê biên tài sản thi hành án; khi nhận được văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai về việc đã tiếp nhận đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai, tài sản gắn liền với đất;
e) Không đủ điều kiện thực hiện quyền theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật khác có liên quan.”
=> Như vậy thì các lý do sau không phải căn cứ để cơ quan có thẩm quyền từ chối hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ:
1. Không có chữ kỹ của người sử dụng đất liền kề khi không có tranh chấp đất đai.
2. Hoặc lý do có tranh chấp đất đai trên thực tế nhưng không có văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đât đai về việc đã tiếp nhận đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai
3. Nếu cơ quan có thẩm quyền vẫn từ chối hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ thì bạn cần:
Yêu cầu cơ quan nhà nước phải trả lời bằng văn bản có căn cứ, quy định pháp luật rõ ràng về việc từ chối cấp GCN.
4. Nếu hàng xóm có đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai tới cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai:
Thì việc cấp sổ đỏ của bạn sẽ bị tạm dừng. Lúc này bạn có thể thương lượng, hòa giải với hàng xóm hoặc tham gia hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã.
Nếu hòa giải không thành, tranh chấp vẫn chưa được giải quyết thì bạn có thể:
- Khởi kiện tại Tòa án
- Gửi đơn đề nghị giải quyết tranh chấp tại UBND cấp huyện hoặc cấp tỉnh giải quyết theo quy định.
Sau khi có quyết định giải quyết tranh chấp thì bạn thực hiện thủ tục đề nghị cấp GCN theo quy định pháp luật.
Ngoài ra, Nếu bạn chứng minh được hàng xóm cố tình cản trở quyền được cấp sổ đỏ hợp pháp của mình thì bạn có thể khởi kiện hành vi cố ý ngăn cản quyền được cấp sổ đỏ tới tòa án có thẩm quyền.
NTQ