Tại tỉnh Vĩnh Phúc, nếu bạn là người lao động giúp việc gia đình hay người nông dân – không thuộc đối tương tham gia bảo hiểm xã hội (“BHXH”) bắt buộc thì được lựa chọn tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. BHXH tự nguyện là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức mà người tham gia loại BHXH này sẽ lựa chọn phương thức đóng, mức đóng. Vì mang tính tự nguyện nên người lao động hoàn toàn tự nguyện lựa chọn tham gia hoặc không tham gia, chỉ cần là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì đều có thể tham gia BHXH tự nguyện. Bài viết dưới đây của Công ty Luật TNHH Youth & Partners sẽ đưa ra những thông tin cụ thể hơn đối với loại bảo hiểm xã hội tự nguyện này.
Căn cứ pháp lý:
- Luật BHXH số 58/2014/QH13
- Nghị định số 134/2015/NĐ-CP
- Thông tư số 01/2016/TT-BLĐTBXH
- Quyết định số 595/QĐ-BHXH
- Quyết định số 838/QĐ-BHXH
- Quyết định số 888/QĐ-BHXH
- Quyết định số 505/QĐ-BHXH
1. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Khoản 1 điều 8 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định Người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của pháp luật về BHXH, bao gồm:
- Người lao động làm việc theo HĐLĐ có thời hạn dưới 03 tháng trước ngày 01/01/2018; người lao động làm việc theo HĐLĐ có thời hạn dưới 01 tháng từ ngày 01/01/2018 trở đi;
- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, ấp, bản, sóc, làng, tổ dân phố, khu, khu phố;
- Người lao động giúp việc gia đình;
- Người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hưởng tiền lương;
- Xã viên không hưởng tiền lương, tiền công làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã;
- Người nông dân, người lao động tự tạo việc làm bao gồm những người tự tổ chức hoạt động lao động để có thu nhập cho bản thân và gia đình;
- Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về BHXH;
- Người tham gia khác.
2. Các chế độ của BHXH tự nguyện
Khác với BHXH bắt buộc gồm chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; hưu trí; tử tuất thì BHXH tự nguyện gồm các chế độ hưu trí, tử tuất.
3. Các quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện
- Được hưởng lương hưu hàng tháng khi về già
- Được cấp thẻ BHYT trong suốt thời gian hưởng lương hưu
- Được Nhà nước hỗ trợ mức đóng khi tham gia theo mức chuẩn hộ nghèo (tối thiếu 10%,tối đa 30%)
- Lương hưu chỉ được điều chỉnh theo Chỉ số giá tiêu dùng
- Nhận BHXH 1 lần nếu không đủ điều kiện hưởng lương hưu
- Thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng và chế độ tử tuất khi người tham gia qua đời
4. Mức đóng và phương thức đóng, thời điểm đóng BHXH tự nguyện
4.1. Mức đóng BHXH
Khoản 1 Điều 87 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định mức đóng BHXH tự nguyện là:
Mức đóng hàng tháng= 22% x Mức thu nhập chọn đóng BHXH – Mức nhà nước hỗ trợ đóng BHXH
- Mức thu nhập đóng BHXH tự nguyện do người lao động tự lựa chọn nhưng có giới hạn như sau:
Mức thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (22% x 700.000=154.000 đồng/tháng)
Mức cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở (22% x 29.800.000 6.556.000 đồng)
- Mức nhà nước hỗ trợ đóng:
+ 30% đối với hộ nghèo
+ 25% đối với hộ cận nghèo
+ 10% đối với hộ khác
4.2. Phương thức đóng BHXH:
- Đóng định kỳ:
- Đóng hàng tháng
- Đóng 3 tháng 1 lần
- Đóng 6 tháng 1 lần
- Đóng 12 tháng 1 lần
- Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 05 năm một lần.
- Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm.
Lưu ý: Người đang tham gia có thể thay đổi phương thức đóng hoặc mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng.
4.3. Thời điểm đóng BHXH tự nguyện
Thời Điểm đóng bảo hiểm xã hội đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được thực hiện theo quy định sau:
- Trong tháng đối với phương thức đóng hằng tháng;
- Trong 03 tháng đối với phương thức đóng 03 tháng một lần;
- Trong 04 tháng đầu đối với phương thức đóng 06 tháng một lần;
- Trong 07 tháng đầu đối với phương thức đóng 12 tháng một lần.
- Thời điểm đóng bảo hiểm xã hội đối với trường hợp đóng một lần cho nhiều năm về sau hoặc đóng một lần cho những năm còn thiếu được thực hiện tại thời điểm đăng ký phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng.
5. Mua BHXH tự nguyện như thế nào?
Theo quy định pháp luật, người lao động có thể đến các địa điểm sau để mua được BHXH tự nguyện:
- Cơ quan BHXH cấp huyện nơi cư trú (nơi tạm trú hoặc thường trú)
Theo Điều 3 Quyết định 595/QĐ-BHXH thì BHXH huyện sẽ thu tiền đóng BHXH tự nguyện của người tham gia bảo hiểm cư trú trên địa bàn huyện.
- Điểm thu, đại lý thu BHXH của UBND xã, phường, thị trấn; bưu điện; hội đoàn thể (nông dân, phụ nữ…) trên địa bàn nơi sinh sống của
Theo Điều 13 Quyết định 1599/QĐ-BHXH thì đại lý thu BHXH có trách nhiệm:
+ Hằng tháng, tuyên truyền, vận động thành viên hộ gia đình tham gia BHXH, BHYT. Hướng dẫn người tham gia kê khai, thực hiện việc kiểm tra, đối chiếu thông tin và tiếp nhận giấy tờ có liên quan đảm bảo đầy đủ, chính xác.
+ Thu tiền đóng, phí cấp lại, đổi thẻ (nếu có) của người tham gia BHXH, BHYT, viết biên lai thu tiền trả cho người tham gia theo quy định. Hằng ngày, nộp hồ sơ và tiền đóng, phí cấp lại, đổi thẻ (nếu có) của người tham gia BHXH, BHYT cho cơ quan BHXH theo hình thức quy định tại Điều 8…
6. Cách để đăng ký tham gia BHXH tự nguyện
Bước 1. Lập, nộp hồ sơ
1. Trường hợp người tham gia đóng trực tiếp cho cơ quan BHXH
Kê khai Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS kèm theo Quyết định 505/QĐ-BHXH) và nộp tại Bộ phận Một cửa của cơ quan BHXH hoặc tại Trung tâm Phục vụ HCC các cấp.
2. Trường hợp người tham gia đóng trực tiếp cho Đại lý thu
- Kê khai Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS kèm theo Quyết định 505/QĐ-BHXH) và nộp cho Đại lý thu.
- Đại lý thu lập Danh sách người tham gia BHXH tự nguyện (Mẫu D05-TS), Tờ khai Mẫu TK1-TS của người tham gia nộp cho cơ quan BHXH.
Bước 2. Đóng tiền
Người tham gia có thể lựa chọn:
- Nộp tiền mặt cho cơ quan BHXH (trong trường hợp người tham gia đóng trực tiếp cho cơ quan BHXH);
- Nộp tiền mặt cho Đại lý thu (trong trường hợp người tham gia đóng trực tiếp cho Đại lý thu);
- Nộp tiền thông qua tài khoản ngân hàng hoặc hệ thống tiện ích thông minh theo phương thức đăng ký (trong mọi trường hợp).
Bước 3. Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định.
Bước 4. Nhận kết quả
- Người tham gia đóng trực tiếp cho cơ quan BHXH: nhận kết quả tại Bộ phận Một cửa của cơ quan BHXH hoặc tại Trung tâm Phục vụ HCC các cấp hoặc qua dịch vụ bưu chính.
- Người tham gia đóng trực tiếp cho Đại lý thu: nhận kết quả tại Đại lý thu.
- Đối với người tham gia đóng thông qua ngân hàng hoặc hệ thống tiện ích thông minh theo phương thức đăng ký nhận kết quả theo hình thức đăng ký.
Trên đây là hướng dẫn của Công ty Luật TNHH Youth & Partners về đối tượng được tham gia BHXH, mức đóng, phương thức đóng và cách nộp hồ sơ đăng ký bảo hiểm xã hội tự nguyện ở tỉnh Vĩnh Phúc . Nếu có vướng mắc nào trong quá trình thực hiện thủ tục, Quý Khách vui lòng liên hệ với chúng tôi để nhận được tư vấn trực tiếp.
NTQ