Người lao động có được bồi thường khi bị cắt giảm nhân sự không?

I. Doanh nghiệp có buộc phải bồi thường cho người lao động khi cắt giảm nhân sự ?

*Doanh nghiệp cắt giảm nhân sự được hiểu là việc doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động.
Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật hiện hành thì doanh nghiệp chỉ có trách nhiệm bồi thường cho người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật. Do đó, nếu cắt giảm nhân sự không đúng quy định thì người sử dụng lao động đương nhiên phải bồi thường cho người lao động.
Căn cứ theo quy định tại Điều 41 Bộ luật Lao động năm 2019 thì trong trường hợp doanh nghiệp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật với người lao động thì doanh nghiệp sẽ phải nhận người lao động trở lại làm việc và bồi thường cho người lao động đó.
Tuy nhiên, tùy vào việc người lao động có đồng ý trở lại làm việc hay không mà khoản bồi thường khi cắt giảm nhân sự trái luật sẽ là khác nhau. Cụ thể:
- Trường hợp người lao động đồng ý trở lại làm việc thì người lao động được bồi thường như sau:

• Được trả tiền lương, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong những ngày người lao động không được làm việc;
• Được trả thêm ít nhất 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.

- Về cơ bản thì các khoản bồi thường này vẫn được áp dụng như BLLĐ năm 2012. Tuy nhiên, từ ngày 01/01/2021, khi đơn phương chấm dứt hợp đồng trái luật, người sử dụng lao động còn phải đóng bảo hiểm thất nghiệp trong những ngày người lao động không được làm việc.

- Trường hợp người lao động không muốn trở lại làm việc thì người lao động được bồi thường như sau:

• Được trả tiền lương, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong những ngày người lao động không được làm việc;
• Được trả thêm ít nhất 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.
• Được trả trợ cấp thôi việc. 

- Trường hợp doanh nghiệp không muốn nhận người lao động trở lại làm việc và được người lao động đồng ý thì người lao động được bồi thường như sau:

• Được trả tiền lương, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong những ngày người lao động không được làm việc;
• Được trả thêm ít nhất 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.
• Được trả trợ cấp thôi việc.
• Bồi thường ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.

Như vậy, từ quy định này có thể hiểu trong trường hợp mà doanh nghiệp cắt giảm nhân sự đúng luật thì chỉ có nghĩa vụ thanh toán đầy đủ các quyền lợi theo quy định của pháp luật cho người lao động như thanh toán tiền lương, tiền trợ cấp thôi việc hoặc trợ cấp mất việc làm, tiền phép năm chưa nghỉ hoặc chưa nghỉ hết cùng các khoản tiền khác mà các bên đã thỏa thuận khi ký hợp đồng lao động.

II. Quyền lợi của người lao động khi bị cắt giảm nhân sự.

Doanh nghiệp cắt giảm nhân sự cũng chính là việc doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động. Như vậy, nếu hợp đồng lao động chấm dứt thì doanh nghiệp sẽ phải có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên trong thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 48 Bộ luật Lao động 2019 như sau:
“ 1. Trong thời hạn 14 ngày làm việc kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên, trừ trường hợp sau đây có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày:
a) Người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động;
b) Người sử dụng lao động thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế;
c) Chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã;
d) Do thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm.’’
Theo đó, người lao động bị cắt giảm sẽ được trả đủ các khoản tiền lương, các khoản trợ cấp, tiền bồi thường,… trong thời hạn 14 ngày làm việc.
Thời hạn này có thể được kéo dài hơn 14 ngày làm việc nhưng cũng không được vượt quá 30 ngày nếu doanh nghiệp thuộc một trong 04 trường hợp sau:

• Doanh nghiệp chấm dứt hoạt động.
• Doanh nghiệp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc gặp lý do kinh tế.
• Doanh nghiệp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản.
• Do thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm.

​

III. Doanh nghiệp có bị phạt không nếu không bồi thường cho người lao động khi cắt giảm nhân sự.

Việc bồi thường cho người lao động là trách nhiệm của người sử dụng lao động khi cắt giảm nhân sự. Chính vì vậy, theo quy định tại khoản 2 Điều 12 Nghị định 12/2022/NĐ-CP thì nếu không chịu thanh toán tiền bồi thường cho người lao động bị cắt giảm lao động thì người sử dụng có thể bị phạt vi phạm hành chính với mức phạt như sau:
Mức phạt đặt ra đối với người sử dụng lao động vi phạm được xác định dựa trên số lượng người lao động bị cắt giảm nhân sự mà không được bồi thường.    Cụ thể:

• Vi phạm từ 01 người đến 10 người lao động: Phạt 01 - 02 triệu đồnG
• Vi phạm từ 11 người đến 50 người lao động: Phạt 02 - 05 triệu đồng.
• Vi phạm từ 51 người đến 100 người lao động: Phạt 05 - 10 triệu đồng.
• Vi phạm từ 101 người đến 300 người lao động: Phạt 10 - 15 triệu đồng.
• Vi phạm từ 301 người lao động trở lên: Phạt 15 - 20 triệu đồng

Bên cạnh đó, người sử dụng lao động còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là thanh toán đầy đủ các khoản tiền liên quan đến quyền lợi cho người lao động cộng với một khoản tiền lãi tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt. 

Trên đây là quy định về vấn đề bồi thường cho người lao động khi các doanh nghiệp tiến hành cắt giảm nhân sự mà Công ty Luật TNHH Youth & Partners chúng tôi đã tìm hiểu và cập nhật, cảm ơn Qúy Khách hàng đã quan tâm theo dõi.

#KT