Thời gian gần đây, UBND huyện Bình Xuyên (tỉnh Vĩnh Phúc) đã có quyết định thi hành kỷ luật theo hình thức cách chức đối với ông Nguyễn Huy Sơn - Trưởng Phòng GDĐT huyện Bình Xuyên vì có hành vi sàm sỡ một nữ giáo viên tại phòng làm việc. Trước đó, Huyện ủy Bình Xuyên nhận được đơn thư tố cáo việc ông Sơn sàm sỡ nữ giáo viên của Trường THCS Phú Xuân (Bình Xuyên). Vụ việc này xảy ra rồi tháng 11.2019, ngay tại phòng làm việc của ông Sơn. Và Đó là một trong những vụ việc hiếm hoi bị “phanh phui”. Từ đây, có thể thấy rằng, quấy rối tình dục tại nơi làm việc vẫn luôn một vấn đề nhạy cảm. Tâm lý ngại lên tiếng, chế tài xử lý chưa nghiêm khiến vấn nạn này như một “tảng băng chìm” tại nhiều công sở, nhà máy, văn phòng. Vậy những người có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc sẽ bị xử lý thế nào. Trong bài viết dưới đây Công ty Luật TNHH Youth & Partners sẽ nêu rõ các vấn đề liên quan đến “quấy rối tình dục tại nơi làm việc” và các chế tài xử lý hành vi này.
Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật Lao động 2019;
- Nghị định số 145/2020/NĐ- CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ
1. Quấy rối tình dục tại nơi làm việc là gì?
Hành vi quấy rối tình dục nơi làm việc được giải thích tại khoản 9 Điều 3 Bộ Luật động năm 2019 như sau:
“Quấy rối tình dục tại nơi làm việc là hành vi có tính chất tình dục của bất kỳ người nào đối với người khác tại nơi làm việc mà không được người đó mong muốn hoặc chấp nhận. Nơi làm việc là bất kỳ nơi nào mà người lao động thực tế làm việc theo thỏa thuận hoặc phân công của người sử dụng lao động”.
Trong đó:
Các dạng hành vi quấy rối tình dục: Căn cứ vào Khoản 1 Điều 84 Nghị định số 145/2020/NĐ- CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ Luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động, quy định quấy rối tình dục có thể xảy ra dưới dạng sau:
- Trao đổi như đề nghị, yêu cầu, gợi ý, đe dọa, ép buộc đổi quan hệ tình dục lấy lợi ích liên quan đến công việc;
- Hành vi có tính chất tình dục không nhằm mục đích trao đổi, nhưng khiến môi trường làm việc trở nên khó chịu và bất an, gây tổn hại về thể chất, tinh thần, hiệu quả công việc và cuộc sống của người bị quấy rối.
Nơi làm việc: Căn cứ theo quy định tại Khoản 3 Điều 84 Nghị định số 145/2020/NĐ- CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ thì “Nơi làm việc” là bất cứ địa điểm nào mà người lao động thực tế làm việc theo thỏa thuận hoặc phân công của người sử dụng lao động, bao gồm cả những địa điểm hay không gian có liên quan đến công việc như các hoạt động xã hội, hội thảo, tập huấn, chuyến đi công tác chính thức, bữa ăn, hội thoại trên điện thoại, các hoạt động giao tiếp qua phương tiện điện tử, phương tiện đi lại do người sử dụng lao động bố trí từ nơi ở đến nơi làm việc và ngược lại, nơi ở do người sử dụng lao động cung cấp và địa điểm khác do người sử dụng lao động quy định.”
2. Các hành vi bị coi là quấy rối tình dục
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 84 cũng đã liệt kê những hành vi được cho là quấy rối tình dục tại nơi làm việc như sau:
“2. Quấy rối tình dục tại nơi làm việc bao gồm:
a) Hành vi mang tính thể chất gồm hành động, cử chỉ, tiếp xúc, tác động vào cơ thể mang tính tình dục hoặc gợi ý tình dục;
b) Quấy rối tình dục bằng lời nói gồm lời nói trực tiếp, qua điện thoại hoặc qua phương tiện điện tử có nội dung tình dục hoặc có ngụ ý tình dục;
c) Quấy rối tình dục phi lời nói gồm ngôn ngữ cơ thể; trưng bày, miêu tả tài liệu trực quan về tình dục hoặc liên quan đến hoạt động tình dục trực tiếp hoặc qua phương tiện điện tử.”
3. Người có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc sẽ bị xử doanh nghiệp xử lý như thế nào?
Căn cứ theo quy định tại Điểm d Khoản 2 Điều 118 Bộ luật lao động 2019 và Điểm d Khoản 2 Điều 69 Nghị định 145/2020/NĐ-CP thì quy định về phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc; trình tự, thủ tục xử lý hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc là một trong những nội dung bắt buộc phải có trong Nội quy lao động.
Như vậy, nếu có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc đối với người khác, người lao động sẽ bị xử lý kỷ luật lao động tương ứng với hình thức xử lý đã được quy định trong nội quy lao động. Đồng thời, doanh nghiệp sẽ không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động có hành vi vi phạm mà không được quy định trong nội quy lao động hoặc không thỏa thuận trong hợp đồng lao động đã giao kết hoặc pháp luật về lao động không có quy định.
Đặc biệt, người thực hiện hành vi này còn có thể phải đối mặt với hình thức xử lý kỷ luật nặng nhất là sa thải bởi khoản 2 Điều 125 Bộ luật Lao động năm 2019 đã quy định:
Hình thức xử lý kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động áp dụng trong trường hợp sau đây:
2. Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;
Và trong trường hợp này; người ra quyết định xử lý kỷ luật sa thải là người đứng ra giao kết hợp đồng lao động đối với người lao động có hành vi vi phạm.
4. Quấy rối tình dục tại nơi làm việc có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Hành vi quấy rối tình dục không chỉ bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động mà còn bị cấm ở các các lĩnh vực khác. Tùy vào tính chất, mức độ của hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc mà người thực hiện có thể bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Về xử phạt hành chính:
Thông thường, người có hành vi quấy rối tình dục chỉ bị phạt vi phạm hành chính theo Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP như sau:
1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác;
Có thể thấy mức phạt hành chính được đặt ra là khá nhẹ chỉ với 100.000 - 300.000 đồng.
- Về xử phạt hình sự
Ngoài những hình thức xử lý như sa thải, xử phạt hành chính nêu trên thì việc truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi quấy rối tình dục vẫn chưa được quy định cụ thể. Tuy nhiên, nếu hành vi quấy rối được xác định là xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm, danh dự người khác và có đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm này thì người có hành vi quấy rối tình dục thì người có hành vi quấy rối có thể bị xử lý hình sự về Tội làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật Hình sự với mức phạt từ cảnh cáo đến 05 năm tù.
Trên đây là trên đây là đôi dòng phân tích về vấn đề vấn đề “Quấy rối tình dục” tại nơi việc của Công ty Luật TNHH Youth and Partners
Hy vọng Quý vị sẽ có thêm những hiểu biết pháp lý hữu ích về vấn đề này.
TTTT