Đánh bạc là một loại tội phạm phổ biến, đặc biệt là sau những dịp lễ, Tết. Nhà nước đã đưa ra nhiều biện pháp để loại bỏ tệ nạn này do những hệ lụy của nó đến cá nhân nói riêng và xã hội nói chung. Với kinh nghiệm tham gia nhiều vụ án liên quan đến tội đánh bạc tại các huyện, thị của Vĩnh Phúc Bình Xuyên, Phúc Yên, Tam Dương, Yên Lạc..., Youth & Partners đúc kết lại những hiểu biết chung nhất về quy định pháp luật với tội danh này thông qua bài viết sau đây:
1. Căn cứ
Bộ Luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017
Bộ Luật Tố tụng hình sự 2015
2. Khái niệm
Theo Khoản 1, Điều 1 Nghị quyết số 01/2010/NQ-HĐTP, tội đánh bạc hay chính xác hơn là đánh bạc trái phép là hành vi đánh bạc được thực hiện dưới hình bất kỳ hình thức nào với mục đích được - thua bằng tiền hoặc hiện vật mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc được cho phép nhưng thực hiện không đúng với quy định trong giấy phép.
Dưới bất kỳ hình thức nào có thể bao gồm: xóc đĩa, bầu cua, tổ tôm, tam cúc, số đề, cá cược, đá (chọi) gà, đua xe, cá cược, đánh bạc qua mạng ...
Tiền có thể được hiểu là tiền Việt Nam, ngoại tệ; hiện vật có thể là tài sản, như: ô tô, xe máy, nhà cửa, gia súc, hàng hóa,…
Ngoài ra, cần phân biệt giữa tội đánh bạc trái phép và tội tổ chức đánh bạc. Cụ thể, tội tổ chức đánh bạc được hiểu như sau: Tổ chức đánh bạc là hành vi rủ rê, lôi kéo, tụ tập người khác, sử dụng địa điểm thuộc quyền sở hữu, quản lý của mình để tham gia đánh bạc. Tổ chức đánh bạc, xét về bản chất là hành vi đồng phạm đánh bạc thể hiện hành vi rủ rê, lôi kéo, tụ tập người khác tham gia đánh bạc nhưng có thêm dấu hiệu riêng là mục đích trục lợi. Đây là loại hành vi xảy ra tương đối phổ biến cùng với hành vi đánh bạc.
3. Quy định pháp luật
Trước đây, Bộ Luật hình sự 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định tội Đánh bạc tại Điều 248 như sau: Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng đã bị kết án về tội này hoặc tội phạm quy định tại Điều 249 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không gia giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm.”
Đến nay, Bộ Luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 đã có sự thay đổi đối với tội danh này, cụ thể thay đổi mức từ 2.000.000 đồng thành 5.000.000 đồng và bổ sung tình tiết “đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này”. Điều này là phù hợp với thực tiễn đấu tranh tội phạm vì trước đây các đối tượng có hành vi đánh bạc dưới 2.000.000 đồng nhưng chưa có tiền án thì không thể truy cứu trách nhiệm hình sự dẫn đến việc có rất nhiều lượt tiền sự về hành vi đánh bạc nhưng không thể truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đặc biệt, người có những hành vi sau đây thì có thể bị phạt tù ở mức 3 – 7 năm tù: Có tính chất chuyên nghiệp; Tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc trị giá 50.000.000 đồng trở lên; Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội; Tái phạm nguy hiểm.
Như vậy, có thể phân tích dấu hiệu pháp lý của loại tội phạm này như sau:
Khách thể (hay đối tượng, mục đích loại tội phạm này hướng đến): Tội phạm xâm phạm vào trật tự an toàn công cộng, hiện tại, nhà nước công nhận một số hình thức đánh bạc hợp pháp và cấp phép cho loại hoạt động này. Tuy nhiên, pháp luật nước ta nghiêm cấm mọi hoạt động đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào và coi đây là hành vi xậm phạm đến trật tự an toàn xã hội.
Mặt khách quan của tội phạm (hay là những hành vi, biểu hiện bên ngoài của tội phạm): Là hành vi đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật. Hành vi đánh bạc được biểu hiện dưới bất cứ hình thức nào được, thua bằng tiền hoặc dùng hiện vật để gán nợ, hiện vật có thể là những vật có giá trị như vàng, bạc, đá quý, xe máy, ô tô.v.v.... Các hình thức đánh bạc có thể là đánh bài, tổ tôm, xóc đĩa, đánh ba cây, cá độ, lô đề.v.v..
Mặt chủ quan: Tội phạm được thực hiện dưới hình thức lỗi cố ý, nhằm thu lợi bất chính.
Chủ thể : Tội phạm được thực hiện bởi những người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi do luật định. Theo quy định tại Điều 12 Bộ luật hình sự 2015 thì những người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.
Theo quy định Bộ Luật Hình sự hiện hành, chỉ truy cứu trách nhiệm về tội phạm này khi có một trong những yếu tố sau:
Số tiền, hiện vật có giá trị từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng
Số tiền, hiện vật có giá trị dưới 5.000.000 đồng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 của Bộ luật này hoặc bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
4. Quy định về việc hưởng án treo
Trường hợp cá nhân đã bị khởi tố trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc
Có thể hiểu án treo là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện. Án treo được áp dụng đối với người bị xử phạt tù với mức không quá 03 năm khi Tòa án căn cứ vào nhân thân và các tình tiết giảm nhẹ xét thấy không cần phải buộc người phạm tội chấp hành hình phạt tù và ấn định thời gian thử thách từ 01 năm đến 05 năm và thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách theo quy định của Luật thi hành án hình sự
Theo quy định, điều kiện để được hưởng án treo là:
1. Bị xử phạt tù không quá 03 năm.
2. Có nhân thân tốt.
3. Có từ 02 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên, trong đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự và không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự.
4. Có nơi cư trú rõ ràng hoặc nơi làm việc ổn định để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám sát, giáo dục.
5. Xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù nếu người phạm tội có khả năng tự cải tạo và việc cho họ hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội; không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
5. Luật sư tư vấn, bào chữa đối với tội đánh bạc
- Tư vấn quy định pháp luật về hành vi đánh bạc trái phép và trách nhiệm pháp lý mà người thực hiện hành vi đánh bạc trái phép phải chịu;
- Tư vấn phương hướng giải quyết các vụ án hình sự liên quan đến hành vi đánh bạc;
- Tư vấn quy trình và thủ tục tố tụng hình sự liên quan đến hành vi đánh bạc;
- Hỗ trợ, hướng dẫn chuẩn bị, soạn thảo các đơn từ phục vụ cho quá trình tố tụng hình sự như: đơn yêu cầu khởi tố vụ án, đơn trình báo, đơn kháng cáo, đơn xin giảm nhẹ hình phạt,…
- Trực tiếp tham gia phiên tòa xét xử vụ án hình sự với tư cách người bào chữa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị truy tố.
DTTH